In maart verscheen er een editorial in de British Journal of Urology International, waarin dr. Monique Roobol haar visie geeft op prostaatkankerscreening en risicostratificatie. Waar staan we op dit moment en hoe ziet ze de toekomst tegemoet?
In het editorial vergelijkt Roobol prostaatkankerscreening met behulp van de PSA test met een reis van Nederland naar het altijd prachtige Italië. Het begint met een nogal vlakke rit door Nederland, met misschien een paar heuvels in Zuid-Limburg. Dit eerste stuk staat symbool voor de lage mate van prostaatkankerscreening in de jaren ’80 van de vorige eeuw. Vervolgens rijden we met hoge snelheid door Duitsland en klimmen we geleidelijk naar grotere hoogte, wat symbool staat voor de toename van prostaatkankerscreening in de jaren ’90. Dan komen we aan in Zwitserland, met zijn mooie bergpassen die naar hoge toppen leiden en de prachtige valleien. Hier trekt Roobol de vergelijking met prostaatkankerscreening in het nieuwe millennium; door screening daalt het aantal gediagnosticeerde uitgezaaide prostaatkankers en de daaraan gerelateerde sterfte. Tot slot dalen we af richting de Povlakte in Italië; de daling staat gelijk aan de recente afname van screening – met name gezien in de Verenigde Staten door de aanbevelingen van de U.S. Preventive Services Task Force om geen prostaatkankerscreening toe te passen.
En dan komt de vraag, ‘Hoe nu verder?’. Roobol benadrukt hier het belang van de toepassing van risicostratificatie op individueel niveau. Met behulp van, bijvoorbeeld, de Prostaatwijzer, kan op basis van de PSA-waarde een eerste inschatting worden gemaakt van het vinden van prostaatkanker bij verder onderzoek. Door de toepassing van Prostaatwijzer 3, zoals ook in de NHG standaard ‘Prostaatcarcinoom’ is opgenomen, kan een nauwkeurige voorspelling worden gemaakt van de kans op een positieve biopsie en de mate van agressiviteit bij een man die nooit eerder werd gescreend. Naast de PSA-waarde worden dan ook de uitslag van het rectaal toucher, de echografie en het volume van de prostaat (bepaald tijdens de echografie) meegewogen.
Roobol sluit haar editorial af met de boodschap dat het tijd wordt om de opgedane kennis nu ook in de praktijk toe te gaan passen, omdat we nog te vaak zien dat dit niet het geval is.